بسیاری از ما توجهی به وضعیت محیط اطراف خود نداریم. در حالی که محیط اطراف بیشترین تاثیرات را روی بدن ما می گذارد و بی توجهی ما چیزی از تاثیرگذاری آن کم نمی کند. بهداشت محیط دانشی است که می کوشد محیط اطراف ما را سالم نگاه دارد. اما متاسفانه همواره مورد بی مهری قرار می گیرد و حتی روز ملی بزرگداشت آن نیز در سکوت رسانه ای سپری می شود
  

  انسان و دیگر موجودات، هر یک به نحوی بر محیط اطراف خود تاثیر می گذارند، البته انسان اولیه تاثیرگذاری کمتری بر محیط زیست داشته و آلوده نبودن محیط زیست، شرایط زندگی را برایش امن تر می کرد، ولی پیشرفت فناوری آلاینده و عدم تناسب آن با محیط زیست و تغییر تمدن بشری در طی دوران های مختلف، نادیده گرفتن روابط صحیح میان نیازهای بشری و محیط زیست، زندگی موجودات در کره زمین را روز به روز با مسائل پیچیده تری مواجه کرده است، به طوری که انسان با فعالیت هایی از قبیل کشاورزی، صنعتی و بهره برداری از منابع و امکاناتی که برای ادامه زندگی در این محیط انجام می دهد، ضمن ایجاد تغییرات مفید و مناسب، سبب آلودگی آن نیز می شود که این آلودگی مجدد بر انسان و موجودات دیگر اثرات ناخوشایندی باقی خواهد گذاشت و زندگی، پیشرفت، رشد و نمو و سلامت او را تحت تاثیر قرار خواهد داد. از سوی دیگر آنچه امروزه درباره پزشکی و سلامت گفته می شود بیشتر بر واژه پیشگیری متمرکز است.اینجاست که پای متخصصان بهداشت محیط به میان می آید. 

        دانشی به قدمت بشر
    شاید بهداشت محیط به عنوان رشته ای دانشگاهی قدمت زیادی نداشته باشد اما به عنوان یک دانش و راهکار سابقه ای برابر با تاریخ بشر دارد. دخل و تصرف در عوامل و شرایط محیط برای رسیدن به حد مطلوب زیست، یافتن سرپناه با شروع غارنشینی، چاره اندیشی برای در امان ماندن از نیش پشه و حشرات دیگر، گناه شمردن آلوده کردن آب، استفاده از ظروف نقره ای برای ذخیره آب آشامیدنی در مسافرت ها و جنگ های خارج از مرز در گذشته، همه دال بر کوشش بشر در بهبود بهداشت محیط زیست خود دارد.
    متخصصان بهداشت محیط با سیاستگذاری در امر کنترل مراکز تهیه، توزیع و فروش مواد غذایی و اماکن عمومی، بیمارستان ها، مدارس، کنترل و پایش مواد آلاینده هوا، بهداشت آب و فاضلاب، پرتوها، مبارزه با حشرات و جوندگان، مواد زائد جامد، بهسازی محیط شهر و روستا، تفریحگاه ها، ترمینال ها و.... سعی در بهبود شرایط زیستی انسان دارند.
    مهندسی بهداشت محیط در واقع کاربرد روش های فنی به منظور ارتقا و بهبود شرایط بهداشتی جامعه است که بیشترین فعالیت علمی آن در اجرای طرح های آب رسانی و تسهیلات دفع فاضلاب، متمرکز است.
    مهندسی بهداشت محیط، راهکاری موثر و مهم در مبارزه با بیماری هاست و غالب تغییرات بنیادی درخصوص ترویج بهداشت در کشورهای توسعه یافته طی قرون گذشته، مرهون تلاش و کوشش مهندسان بهداشت بوده است.این متخصصان دست کم به اندازه پزشکان در امر سلامت جامعه ایفای نقش کرده اند.
    طرح دهه بین المللی تامین آب آشامیدنی و بهسازی محیط (سال های 1981 تا 1990) به وسیله سازمان ملل متحد، بیانگر نقش و اهمیت مهندسی بهداشت محیط در بهبود شرایط بهداشتی مردم فقیر جهان است که خود پیش ساز توفیق در دیگر کوشش های توسعه قلمداد می شود.
    
    آب سالم
    آب آشامیدنی سالم یکی از مهم ترین نیازهای انسان است. هزاران ماده شیمیایی آلی و معدنی در منابع آب آشامیدنی در سراسر دنیا تشخیص داده شده اند که برخی از آنها برای سلامت انسان خطرناک هستند.
    آب آلوده می تواند عامل انتقال بسیاری از بیماری های پوستی، گوارشی، خونی باشد. از آن گذشته آلودگی های شیمیایی نیز منشا ایجاد بسیاری از بیماری های قلبی عروقی، کلیوی و سرطان هستند. بیماری های روده ای از جمله وبا و اسهال عمدتا بر اثر مصرف آب ناسالم شیوع می یابد. بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، آب ناسالم و غیربهداشتی سالانه موجب مرگ بیش از 5/1میلیون کودک زیر 5 سال بر اثر ابتلابه بیماری اسهال می شود.
    آب آلوده عامل بسیاری از مرگ و میرها در دنیاست. مصرف آب ناسالم علاوه بر مرگ و میر کودکان می تواند منجر به آسیب های همیشگی در رشد جسمی و عقلی آنها شود. حفظ و حراست از منابع آبی، بهسازی و کنترل استاندارد های کیفیت آب شرب می تواند تا 94 درصد از مرگ و میر ناشی از بیماری های اسهال را کاهش دهد. فراهم کردن آب سالم و اطمینان از سلامت آب یکی از بحث های مهم در بهداشت محیط است که در کشور ما به علت موقعیت جغرافیایی خاص خود اهمیت دوچندانی دارد.
    
    به دنبال هوای سالم
    محیط اطراف انسان، هوایی است که همه زندگی وابسته به آن است. هوا جدای از تامین اکسیژن حیات بخش برای انسان چند عمل دیگر را انجام می دهد، بدن انسان به وسیله جریان هوا خنک می شود، حس های ویژه ای مانند شنوایی و بویایی با محرک هایی که از راه هوا منتقل می شوند، کار می کنند. عوامل بیماری زا بوسیله هوا می توانند منتقل شوند.
    اما در سال های اخیر، بسیاری از صنایع از جمله صنایع شیمیایی، پالایشگاه نفت باعث آلودگی هوا شده اند. از آن گذشته احتراق خانگی و صنعتی مواد سوختی مانند زغال سنگ، نفت و... منبع ایجاد آلودگی هستند و سوزاندن زباله، فعالیت های کشاورزی، مبارزه با آفت ها و برنامه های انرژی هسته ای نیز این آلودگی را دو چندان می کنند.
    با کنترل آلودگی هوا می توان سالانه از مرگ و میر 4 میلیون کودک زیر 5 سال در کشورهای در حال توسعه جلوگیری کرد.
    

 نوشته شده توسط شاخه ی علوم و حرفه وفن در سه شنبه 89/8/25 و ساعت 12:27 عصر | نظرات دیگران()